برچسب: بالا بردن انگیزه

انگیزه و راه های افزایش آن

ما انسان‌ها چه مرد و چه زن، چه جوان و چه میان‌سال، در طول زمان و در هر شغل و جایگاهی که هستیم برای خود اهداف و برنامه‌هایی داشته و داریم.

همه ما به دنبال رفع نیازهای خود همواره در حرکت و تکاپو هستیم.

مدام برای رسیدن به آرامش، شادی، شغل خوب، تحصیلات عالی، رشد و پیشرفت،  ثروت، معنویت و سعادت و نیکبختی در جنب و جوش و تقلا هستیم.

اما خیلی وقت­ ها پیش می­ آید که دیگر انگیزه خود را از دست داده و یا انرژی و توان لازم برای حرکت را نداریم.

به اصطلاح عامیانه، حال و حوصله انجام کارها را نداریم.

احتمالا یک یا چند نمونه از سوالات زیر در مورد شما نیز صدق نماید.

آیا تا کنون پیش آمده که ایده فوق العاده ­ای به ذهنتان رسیده باشد ولی نتوانسته باشید آن را در عمل پیاده کنید؟

آیا تا به حال رخ داده که در پی یافتن چیزی باشید اما آن را نیابید؟

آیا هنوز درهای ثروت و معنویت به روی شما باز نشده است؟

آیا در پیدا کردن راه سعادت و رسیدن به آمال و آرزوهای خود ناکام بوده اید؟

آیا شما هم تا کنون این جمله ها را به زبان آورده اید:

من بی انگیزه­ ام!  من حوصله ندارم!

احساس بی انگیزه بودن می کنم!

آیا به دنبال انجام کار بزرگی بوده­ اید، اما موفق به انجام آن نشده ­اید؟

آیا به دنبال موفقیت تحصیلی یا شغلی هستید، ولی تا کنون موفقیتی بدست نیاورده ­اید؟

اگر حتی یکی از سوال های بالا یا سوال های مشابهی درباره شما صدق می ­کند.

یا به دنبال پاسخ و راه حلی می‌گردید تا دیگر این مسائل برای شما پیش نیاید و یا احتمال وقوع آن به حد صفر برسد پیشنهاد می‌کنم ادامه این مقاله را با دقت مطالعه فرمانید.

انگیزه چیست؟

انگیزه (Motivation) در لغت به معنی: سبب و باعث چیزها، موجب و علت می­ باشد.

یکی از تعاریف علمی انگیزه که شاید بتوان گفت دقیق­ تر است این می ­باشد:

انگیزه فرایندی است که
سبب آغاز، هدایت و حفظ رفتارهای هدفمند ما می‌شود.

اما به طور کلی می­توان گفت که چرایی اعمال دیگران انگیزه نام دارد.

همانطور که در ابتدای این مقاله اشاره کردیم:

ما انسان‌ها به دنبال رفع نیازهای خود همواره در حرکت و تکاپو هستیم، اما چرا فقط تعداد اندکی از ما می‌توانیم موفق شده و به اهداف و خواسته‌های خویش برسیم؟

روان شناس معروف آبراهام مازلو، ایده سلسله مراتب نیازها را در کتاب خود به نام «انگیزه و شخصیت» در سال ۱۹۴۳ مطرح نمود.

او هدف و آرمان اصلی انسان و تربیت و تقلای او را دست یافتن به مرتبه والای انسانی و همانا تحقیق خویشتن یا خود شکوفایی می‌داند.

رفع نیازهایی که مازلو در قالب سلسله مراتب نیازهای انسان مطرح نموده و اصولا رفع هر نیازی در انسان موجب آغاز حرکت و هدایت وی در این مسیر میشود و این دقیقا همان انگیزه است.

چند نوع انگیزه وجود دارد؟

روانشناسان معتقد هستند که دو نوع انگیزه وجود دارد.

• انگیزه درونی

انگیزه درونی، گرایش فطری پرداختن به تمایلات و به کار بردن توانائی­ ها در انجام کارها، جستجو کردن چالش های بهینه و تسلط یافتن بر آنهاست.

انگیزه درونی به طور خود انگیخته از نیازهای روان شناختی، کنجکاوی، و تلاشهای فطری برای رشد، حاصل می شود.

• انگیزه بیرونی

انگیزه بیرونی از مشوق ها و پیامدهای محیطی مانند غذا، پول، پاداش، تنبیه و …  ناشی می شود.

انگیزه بیرونی زمانی رخ می‌دهد که ابراز یک رفتار یا مشارکت در یک فعالیت با هدف دریافت پاداش یا ممانعت از مجازات در افراد برانگیخته می‌شود.

نظریه ­های گوناگونی در بحث انگیزه وجود دارد، لذا با توجه به اینکه هدف اصلی من در این مقاله پرداختن به این موضوع نیست از آن عبور می­کنم.

(شما می ­توانید برای مطالعه بیشتر در این خصوص به مقاله « بررسی نظریه های انگیزش» یا
«فصل چهارم کتاب مدیریت رفتار سازمانی انگیزش دکتر استیفن رابینز» مراجعه نمائید).

هفت روش بسیار موثر در بالا بردن انگیزه

۱- انتخاب هوشمندانه اهداف

یکی از استراتژی ­های مهم رسیدن به اهداف این است که اهداف خود را هوشمندانه انتخاب نمائید.
انتخاب هوشمندانه و عاقلانه اهداف نه تنها سبب می­شود که احتمال شکست بسیار کاهش یابد، بلکه موجب می­شود انگیزه شما برای رسیدن به آن هدف قوی­تر شده و با اقتدار به سمت آن پیش بروید.

بخاطر سپردن واژه انگلیسی SMART (هوشمند) کمک می­کند که شما براحتی ­بتوانید اهداف خود را هوشمندانه انتخاب کنید.
مدل Smart Goals یکی از بهترین روش­های هدف گذاری در دنیا می­ باشد که می ­توانید در هدف گذاری تحصیلی، تجاری و تمام مراحل زندگی خود از آن بهره­ برداری کنید.

• مشخص Specific

هدف خود را خاص و معین انتخاب کنید و دقیقاً  از ماهیت آن اطلاع یابید.

هدف : خواسته ‏ای دقیق، ملموس، دست یافتنی، دارای اندازه و مختصات دقیق، کاملا روشن و مشخص است.

مثلا هدف در زمینۀ مالی:‌ ‏

اگر می­ خواهید پول بدست آورید باید به طور کاملا مشخص مقدار آن را بخواهید، مثلا هدف شما باید این گونه باشد که: میخواهید ۲۰۰ میلیون تومان پول به صورت نقد داشته باشید.

هدف در زمینۀ شغلی: می‏ خواهید یک نمایگاه اتومبیل در خیابان….شهر…. با گنجایش …. دستگاه اتومبیل از برند­های …. داشته باشید.

هدف در زمینۀ اخلاقی: می‏ خواهید راست بگویید.

برای اینکه بتوانید اهداف را بطور مشخص انتخاب کنید از سوال­هایی مانند سوال­های زیر استفاده کنید.

چرا می خواهم به این اهداف برسم ؟

چه کاری را می خواهم انجام دهم ؟

این هدف کی رخ خواهد داد ؟

چه کسی با این هدف مرتبط است ؟

کدام یک از اجزای هدف بحرانی هستند ؟

توجه داشته باشید که همیشه باید سعی  شود از  فعل‌های ملموس و عینی استفاده کنید و حتی الامکان از بکار بردن افعال و ایده های انتزاعی (یادگرفتن، فهمیدن، احساس کردن) پرهیز کنید .

پاسخ این سوال­ها می­ تواند در تعیین مشخص و دقیق هدف به شما کمک زیادی نماید.

• قابل اندازه گیری Measureable

هر هدف را قابل اندازه گیری انتخاب کنید تا بتوانید میزان پیشرفت خود را بررسی نمایید.

قابلیت اندازه گیری بدلایل زیر  مهمترین ویژگی در انتخاب اهداف است:

• اگر نتوانیم نتایج را اندازه بگیریم نمی ­توانیم موفقیت را از شکست تمیز دهیم.
• اگر نتوانیم موفقیت ها را شناسایی کنیم نمی ­توانیم به آنها پاداش دهیم.
• اگر نتوانیم موفقیت را شناسایی کنیم نمی ­توانیم از آن بیاموزیم.
• اگر نتوانیم شکست ­های خود را تشخیص دهیم نخواهیم توانست اشتباه­ های خود را اصلاح کنیم.
• اگر نتوانیم موفقیت های خود را اثبات کنیم نمی توانیم حمایت دیگران را جلب کنیم.
• کاری انجام می­ شود که اندازه گرفته شود و پایان بپذیرد.

می توان از سوالهای زیر برای تعیین اینکه هدفی قابل اندازه گیری است یا نه کمک گرفت:

– چه مقدار ؟

– چه تعداد ؟

– با چه استانداردی می توان معیار را اندازه گیری کرد ؟

• قابل دستیابی Attainable

مطمئن شوید که اهداف شما قابل دستیابی بوده  و غیر ممکن نیستند.

از انتخاب اهدافی که کاملا غیر ممکن است (در شرایط فعلی شما محال است و یا با توجه به امکانات و پیشرفت­ های علمی حال حاضر بعید به نظر می­رسد) بپرهیزید.

• مرتبط Relevant

اهدافتان را مرتبط با خود درنظر بگیرید.

همواره سعی کنید اهدافی را که انتخاب می ­کنید در راستای باورها و عقاید شما بوده و با شخصیت شما متناسب باشد.
اهداف باید متناسب با تخصص شما انتخاب شود. مثلا اگر رشته ورزشی شما کشتی بوده و ده سال است که به صورت حرفه ­ای کشتی می­ گیرید؛ تصمیم نگیرید که مربی بین المللی فوتبال شوید. (البته به نظر من این امر در کشور ما غیر محال است!).

• زمان‌بندی Time-based

محدوده‌های زمانی را برای هر هدف درنظر بگیرید.

در صورتیکه زمان مشخصی را برای رسیدن به هدف خود برنامه ریزی نکرده باشید، یکی از اصولی‌ترین قوانین اهداف هوشمندانه را زیر پا گذاشته‌اید.

وقتی زمان خاصی را برای رسیدن به هدف خویش تعیین می‌کنید، بهتر در مسیر رسیدن به هدفتان خواهید ماند تا اینکه به صورت حدودی زمان رسیدن به هدفتان را مشخص کنید، مثل اینکه بگوئید، سال آینده، پائیز آینده یا چند سال آینده به هدف خود خواهم رسید.

وقتی برای هدف خود زمان تعیین می­ کنید، با گذشت زمان و نگاه به دستاوردهای خود مشاهده خواهید کرد که به چه میزان پیشرفت داشتید (قابلیت اندازه گیری) و از اینکه نتیجه عملکرد خود را می ­بینید بسیار خوشحال خواهید شد و به طور قطع این حال خوب باعث تقویت و بالا رفتن انگیزه شما خواهد شد.
سعی کنید برای هر هدفی که انتخاب می ­کنید برنامه ریزی و زمان بندی مناسبی داشته باشید.

۲- نوشتن اهداف

پس از از انتخاب هوشمندانه اهداف، مهمترین و اولین قدمی که باید در جهت خلق اهداف خود برداریم نوشتن اهداف و نگارش آنها بر روی کاغذ است.
نوشتن به اندازه ای از اهمیت بالایی برخوردار است که خدای رحمان در قرآن کریم به قلم و نوشتن قسم یاد کرده:
وَالْقَلَمِ وَمَا یَسْطُرُونَ (سوگند به قلم و آنچه مى ‏نویسند ) ﴿آیه یک سوره ۶۸: القلم – جزء ۲۹﴾

هر رویا و هدفی که در ذهن شما شکل می گیرد را بلافاصله یادداشت کنید. این کار سبب می شود که شما فراموش نکنید، چه رویایی در سر داشتید و با دیدن و خواندن این نوشته ها مدام به خود متذکر می شوید که «من رویایی در سر دارم» و این امر ناخودآگاه شما را به حرکت درمی آورد.
سعی کنید اهداف خود را علاوه بر نوشتن در یک دفتر مخصوص (دفتر اهداف) به صورت جزئی و به شکل فلش کارتهای که در دسترستان باشد نوشته و به همراه داشته باشید و یا در برگه های کوچکی بنویسید و در مکان هایی که بیشتر در معرض دیدتان باشد نصب کنید تا هر لحظه آنها را ببینید.

۳- انتخاب کوچ (coach)

کوچینگ به معنای مربی گری است. کوچینگ جریانی است که در راستای بهبود عملکرد افراد در زندگی فردی و اجتماعی، و در مجموع در جهت رشد و توسعه مهارتهای فردی پیش می رود.
کوچ در واقع یک مربی است که ارتباطی قوی با فرد یا افرادی که برای پیشرفت و ارتقاء مهارتهای زندگی حرفه ای، اجتماعی و حتی عاطفی خود به وی مراجعه نموده اند، برقرار می کند و با روش های کوچینگ و طی جلساتی که با ایشان برگزار می کند، اقدام به رشد و بهبود آنها می نماید.

از آنجا که انسان از لحظه ای که متولد می شود نیاز به یک تکیه گاه و پشتیبان دارد، نیاز به قرار گرفتن در کنار یک کوچ ماهر و قوی برای تک تک ما امری ضروری و غیر قابل انکار است.
زمانی که به هر دلیل در طول مسیر حرکت و گام برداشتن به سوی هدف خود، احساس ناتوانی، کمبود دانش و یا حتی کمبود انژی و توان نمائید، کوچ می تواند با مهارتی که دارد به شما انگیزه و توان دوباره ای بدهد و از متوقف شدن شما جلوگیری نماید.

لذا یک کوچ قوی و کار بلد علاوه بر نشان دادن مسیر و کمک کردن به حل مسائل و نیز کمک به عبور شما از مشکلات پیش راه؛ همواره رویا و اهدافتان را به شما یادآوری می کند و مدام به شما می گوید که متوقف نشو و برای خلق رویایت بجنگ.

۴- پیگیری میزان پیشرفت

دومین روش از هفت روش بسیار موثر در بالا بردن انگیزه پیگیری میزان پیشرفت شماست.
پیگیری میزان پیشرفت نشان می ­دهد که به چه میزان قابل توجهی از اهداف خود رسیده ­اید و می ­توانید موقعیت کنونی خود را با موقعیت اولیه مقایسه کنید و بدانید که چقدر از مسیر را پیش رفته ­اید.

دانستن این که کجای راه هستید و مشاهده نتایج کارتان سبب بالا رفتن انگیزه شده و شما را برای پیمودن بقیه راه امیدوارتر و دلگرم تر می­ کند.

۵- دیدن و شنیدن

همواره سعی کنید الگوهای مناسبی برای خود انتخاب کنید که آنها نیز مسیری که شما قصد دارید طی کنید را قبلا طی کرده­ و به موفقیت­ های بزرگی نائل آمده­ باشند.
در سمینارها و همایش های مرتبط شرکت کنید و به صحبت ­های افراد موفق گوش کنید.
در نمایشگاه های مختلف و مرتبط با تخصص خود حضور پیدا کرده و از ایده های و تکنولوژی های روز دنیا با خبر شوید.
هرگز مطالعه در راستای هدف خودتان را دست کم نگیرد.

گوش دادن به موسیقی به ویژه موسیقی شاد و انگیزه بخش نیز کمک شایانی در بالا بردن انگیزه می­ نماید.
(از گوش دادن به موسیقی های غم انگیز بپرهیزید.)

پیشنهاد: همین حالا یک موسیقی شاد و انگیزه بخش گوش کنید)

۶- یادآوری

مرور کردن و یادآوری اهداف و رویا، همواره به شما این نکته را متذکر می ­شود که: «من رویایی در سر دارم»
و این یادآوری دقیقا همان انگیزه اولیه ­ای که در ابتدای مسیر داشتید را به شما باز می­ گرداند و شما می ­توانید با انرژی و توان بدست آمده به ادامه مسیر بپردازید.
برای این که همراه با یادآوری اهداف خود بتوانید بیشتر به بالا بردن انگیزه خود کمک کنید پیشنهاد میکنم از جملات مثبت تاکیدی نیز استفاده کنید.

این جملات می تواند بسیار موثر واقع شود.

۷- پاداش

از زمان­های دور تشویق یکی از روشهای شگفت انگیز و موثر در دادن انگیزه به شخص برای انجام کارها بوده و هست. انسان­ها با دریافت پاداش جان تازه­ای می گیرند و مصمم ­تر و با انگیزه­ تر از قبل به کار خود ادامه می­ دهند.

البته شما برای رسیدن به رویا و اهداف خود منتظر تشویق دیگران نمانید!

در طول مسیر هر زمان که از کار خود راضی بودید و قدم خوبی برداشتید حتما خود را تشویق کنید.
برای مثال خود را به صرف یک بستنی مورد علاقه دعوت نمائید، و یا برگزاری یک جشن را در کنار خانواده یا دوستان خود ترتیب دهید.

سه مولفه مهم در بالا بردن انگیزه

برای دستیابی به موفقیت و رسیدن به رویا باید به خاطر داشته باشید که برآیند سه مولفه مهم: جهت، پافشاری و شدت است که انگیزه ای قوی، محکم  و پایدار در شما ایجاد می ­کند.

۱- جهت

همانطور که اشاره نمودیم تعیین مشخص هدف اولین قدم در انتخاب هوشمندانه اهداف می ­باشد.

مشخص بودن هدف به آن معنی است که شما می ­دانید به کدام جهت و در کدام سمت و سو حرکت کنید.

با توجه به شکل فوق اگر شما در نقطه A باشید و هدف شما به طور مشخص در نقطه B قرار گرفته باشد؛ جهت حرکت و مسیر حرکت شما کاملا واضح و روشن خواهد بود.

این امر به شما کمک می ­کند که در طول راه از مسیر خود منحرف نشده و انگیزه خود را از دست ندهید.

۲- پافشاری

همیشه مسیر رسیدن به رویا و اهداف آسان نیست و معمولا پر است از سختی­ ها، مشکلات، مسائل و حتی گاهی شکست­ و سقوط.
بنابراین پشتکار و پافشاری شما در این راه لازم و ضروری است.
باید توجه داشته باشید که داشتن پشتکار سبب عبور کردن شما از این سدها شده و پشت سر گذاشتن سختی ها و مشکلات موجب بالا رفتن انگیزه شما در جهت نیل به اهدافتان خواهد شد.

۳- شدت

سومین مولفه مهم و موثر در بالا بردن انگیزه، شدت و توان شماست.

انرژی و توان همه ما انسانها با میزان کالری که مصرف می­ کنیم بدست آمده و با مقدار نیرویی که برای انجام کارها صرف می­ کنیم کاسته شده و از دست می رود.
برای اینکه بتوانید انرژی و توان خود را در طی مسیر رسیدن به اهداف خود به طور کامل از دست ندهید، باید سعی کنید از راه­ های گوناگونی آن را تامین کنید.

روشهایی برای بالا بردن انرژی و توان

۱- پاداش دادن و تشویق کردن

پاداش دادن به خود در زمان مشاهده میزان پیشرفتی که تا کنون داشته اید می ­تواند حال شما را خوب کرده و به شما انرژی ببخشد.

۲- گفتگو درباره اهداف

صحبت کردن درباره پیشرفت­ های خود با دوستانی که با شما هم عقیده و هم راستا هستند موجب بهبود حال شما شده و انگیزه شما را برای ادامه مسیر تقویت می ­کند.

مشاهده می ­نمائید که این سه مولفه مهم در بالا بردن انگیزه شما چه تاثیر مهمی دارند.

در واقع می ­توان گفت که فقدان یا کمبود هر کدام می ­تواند اثر نا مطلوبی بر انگیزه شما گذاشته و سبب کاهش آن گردد.
لذا می توان گفت که جهت، پافشاری و شدت سه جزء مهم تشکیل دهنده انگیزه هستند.

در پایان امیدوارم در تمام مراحل زندگی خود همیشه با انرژی و با انگیزه ای قوی، در راه رسیدن به خواسته ها، اهداف و رویای خود موفق و پیروز باشید.